Contact
Het gebed
De tekst van onze catechese
KJD 2024
Blijf steeds bidden!
Intro
Beste jongeren, het is geweldig om vandaag hier te zijn. Het is een ware zegen van de Goede God! Deze dag is nogmaals een bevestiging dat het katholieke geloof leeft in Nederland. En veel belangrijker nog: dat Christus leeft!
Het thema van deze KJD is “connect”. En ja, we kunnen zeggen dat we allemaal verbonden zijn in Jezus. Het is Jezus die in het hart van ieder van jullie het verlangen heeft gelegd om vandaag hier te zijn. Jullie hebben gehoor gegeven aan Zijn roepstem. En daarom zal Hij jullie zegenen.
Er is mij dit jaar gevraagd om over het gebed te spreken. En ik moet zeggen dat het een grote uitdaging is om maximaal 30 minuten te spreken over dit mooie thema. Maar ik gaan mijn best doen.
Laat ik beginnen met stellen van een paar makkelijke vragen:
-
Wie van jullie sport een of meerdere keren per week?
-
Wie kijkt er elke dag in de spiegel?
-
Wie van jullie eet en drinkt en ademt elke dag?
Dat doen we allemaal. Anders waren we hier niet. Oké… maar nu…
-
Wie bidt er elke dag? En met “bidden” bedoel ik meer dan snel een Onze Vader of Weesgegroet opzeggen.
-
Wie bidt bijvoorbeeld elke dag met de Bijbel? Of de rozenkrans?
-
Belangrijker nog: wie durft er te zeggen dat ze een persoonlijke band hebben met Jezus. En een persoonlijke band betekent dat je door Hem geliefd voelt, dat je makkelijk je hart voor Hem opent en Hem dingen vertelt…
Beste jongeren, we besteden elke dag heel veel tijd aan onszelf: we eten, drinken, studeren, werken, social media, en vrije tijd. Maar het kan gebeuren dat we weinig of te weinig tijd besteden aan het gebed en dus aan God. Misschien gebeurt het jullie ook wel eens dat je zegt “nou, vandaag ga ik extra bidden”. En daarna heb je het zo druk gehad met dingen… en dan ben je moe en denk je moet ik nu nog gaan bidden?
Nou, vandaag is het thema het gebed. En Paus Franciscus zei begin aan het begin van dit jaar dat wij christenen de waarde van het gebed moeten herontdekken en ook de noodzaak van het dagelijks gebed; en ook hoe te bidden vooral in dit tijdperk.[1] Jullie kunnen begrijpen dat we in 30 minuten niet alles over het gebed kunnen vertellen. Maar wat ik wél vandaag met jullie wil bespreken is dat het gebed noodzakelijk is in ons leven als christenen. Ja, we kunnen niet zonder. Het is van levensbelang voor onze ziel.
En dan is ervoor degene die willen dadelijk de workshop over hoe bidden. Daar zullen we meer ingaan over hoe je dan elke dag kunt bidden. Ik maak alvast een beetje reclame.
​
Why
We kunnen ons meteen de vraag stellen: maar waarom is bidden noodzakelijk? Waarom is het zo van belang? En ik zal jullie er vier eenvoudige redenen voor geven. Vier redenen die ons eraan herinneren dat wij elke dag moeten bidden. En begrijp “moeten” in de goede zin, want we "moeten" ook elke dag eten, slapen, bewegen etc.
1) Ten eerste, zijn wij mensen geen pure materie. We zijn geen samenstelling van allemaal cellen en organen en ‘that’s it’. Nee, wij mensen zijn meer. We hebben een lichaam en een ziel. Ons lichaam en onze ziel maken ons één. Ons lichaam en ziel maken mij, mij; en jij, jij. De twee zijn een. En die een dan ben jij en ik. Maar beide elementen hebben speciale behoeften. Ons lichaam heeft eten nodig, vocht, slaap, sport. Allemaal dingen die ons lichaam levend houden. Ontbreken deze elementen dan heeft dat effect op je lichaam en ook op je ziel. Als ik bijvoorbeeld al een tijde honger heb, dan word ik een beetje chagrijnig. Of als ik gevoetbald hebt, dan voel ik me weer leeg en fris. Ook ons ziel heeft haar benodigdheden. Denk liefde, studie, hobby’s, muziek, kunst. Dat zijn elementen die zij nodig heeft. Maar er is een element dat ervoor zorgt dat alles goed functionerend. Weten jullie welke? Zuurstof. Als we geen zuurstof hebben dan kunnen we niet leven of functioneren. Dan hebben we geen energie. Wisten jullie dat we op een dag tussen de 10.000 en 20.000 ademen?
En net zoals zuurstof nodig is voor ons lichaam zo is het gebed nodig voor onze ziel. Gebed is de zuurstof voor onze ziel. In de Bijbel lezen we dat we geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis. Dus we hebben dat contact met God ook nodig. Daarvoor hebben we het gebed. Door het gebed komen we in gesprek met God, onze Schepper en Vader. Dus bidden is als ademen. Kunnen we dat herhalen? Bidden is als ademen.
2) De tweede reden, is een hele bijzondere. Ik heb het in de Catechismus en in een boek van Jacques Philippe gelezen en gaat als volgt: het gebed is een antwoord op een roepstem. Ja, het is een antwoord. Een antwoord op wat? Op de roepstem van God. Ja, het is waar dat wij mensen op zoek zijn naar God – alle mensen, ook de ongelovigen zoeken God, maar het is nog meer waar dat God op zoek naar ons is. Hij zoekt ons, Hij verlangt vurig om in contact met ons te zijn. Aan het kruis kunnen we herinneren dat Jezus zei “Ik heb dorst”. Meer dan een fysische dorst – zegt Fulton Sheen – is het een geestelijke dorst[2]. Hij dorst naar onze liefde. Sint Augustinus zegt het heel mooi “God dorst ernaar dat wij dorsen naar Hem”[3]. En het gebed is de ontmoeting tussen de dorst van God en die van Hem.
Denk aan eventjes aan de Eucharistie. Waarom is Jezus in de Eucharistie aanwezig? Het is een teken van Zijn brandende liefde, die op zoek is naar onze liefde. Daarom moeten we niet alleen bidden om dingen te vragen, maar er gewoon met Hem zijn. Zo is het gebed een vorm van ademen. Ademen door er te zijn en lief te hebben.
3) Dan is er nog een derde element waarom bidden noodzakelijk is. En het is heel eenvoudig. God is het doel in ons leven. Hij heeft ons geschapen. Hij heeft jou en mij een bijzondere ziel en persoonlijkheid gegeven. Jij bent zijn bijzonder kind. Een kind met een doel: Hem kennen en liefhebben en ook je naasten! Daarom is het eerste gebod “Gij zult de Heer uw God beminnen met geheel uw hart, geheel uw ziel en geheel uw verstand”. En daarna “Gij zult uw naaste beminnen als uzelf”[4].
In een samenleving waar altijd de “ik” voorop staat, wordt God aan de kant geschoven. Ik had laatst een heel leuk gesprek met een man uit Irak die hier in Nederland woont. Hij is bouwvakker. En hij vertelde mij dat hij vaker discussies heeft met zijn collega’s omdat ze vloeken. Hij zei waarom zeggen jullie altijd als je iets goeds hebt gedaan ‘ik, ikke, kijk eens naar mij’ en als iets fout gaat beginnen jullie te vloeken. Het zou andersom moeten zijn”. Een heel eenvoudig voorbeeld van een diep geloof. Waarin niet de “ik” centraal staat, maar Degene die centraal moet staan. En dat is God.
God centraal zetten ook in onze dag helpt dat wij blijven ademen. Oftewel, dat wij de energie en genade krijgen om Hem centraal te blijven zetten. En zo blijft alles in ons leven correct functioneren. Met Hem en voor Hem. En door het gebed blijft ook de band met de mensen op ons heen ‘zuurstof’ krijgen. Denk aan onze familieleden en vrienden. Vooral de mensen waarmee het extra moeilijk is. Door het gebed worden we eraan herinnert dat God deze persoon aan mijn zijde heeft gezet, om samen ons einddoel te bereiken. Jacques Philippe zegt heel mooi “Het gebed verblijdt het hart. Waar niet wordt gebeden verhardt het hart en bekoelt de liefde”[5]. Daarom is de grootste crisis vandaag niet de klimaatcrisis, maar de gebedscrisis.
En door God centraal te zetten dan breng je jezelf niet op de achtergrond. Nee, juist het tegenovergestelde is waar. Je brengt jezelf juist op de goede plek. Want het gebed geeft zin aan ons bestaan, kleur aan ons leven, warmte in onze relaties, licht op ons pad. En in ons gebed kunnen we alles aan Hem zeggen. Alle dingen wat in ons hart omgaan, waar we tegenaan lopen, wat moeilijk is, waar we dankbaar voor zijn, waar we hulp bij nodig hebben. We mogen ons hart gewoon openen bij Hem. En ons gebed helpt ons om onze levenskompassen in de juiste richting te houden.
Jullie kunnen misschien nog de kompas van Jack Sparrow herinneren. Het wijste hem altijd de richting aan van hetgeen hij het diepst wilde. Het oprechte gebed helpt ons hetzelfde te doen.
4) Tot slot, is het noodzakelijk om te bidden om te blijven leven in Christus.
Leven in Christus
Deze laatste factor is hetgeen ons hier samen anders maakt met alle andere mensen. Wij christenen hebben een ander soort leven. Wij leven met Hem. Wij leven in Zijn navolging. En als jullie kijken heeft Christus veel nieuw gebracht in onze wereld, ook als het over het gebed gaat.
Want het gebed is een thema dat steeds voortkomt in de Bijbel. Denk aan Adam en Eva die konden praten met God. Denk aan Abraham die God stem hoort, en daarna tot Hem bidt en om vertrouwen vraagt. Denk aan Mozes die bidt voor het volk van Israël met God spreekt van aangezicht tot aangezicht. Denk aan de gebeden van koning David, om God te loven, om God te prijzen maar ook om vergeving te vragen voor zijn zonden Denk aan de profeten, die de mensen oproepen om bij God te blijven en geen afgoden te dienen.
Maar alles wordt nieuw met de Menswording. God zelf neemt een menselijke natuur aan: Jezus Christus. God zelve in Jezus roept ons op om te bidden en geeft ons een voorbeeld van gebed. Jezus trekt zich vaak terug om te bidden tot God de Vader. En de apostelen zien dat. Heel bijzonder is dan ook het feit dat nadat Zijn apostelen Hem zagen bidden, Hem de vraag stelde “Heer, leer ons bidden”. Ze zagen hoe Hij bad en dachten dat willen wij ook. Jezus leert ze dan ook het gebed van het Onze Vader. Tijdens de belangrijkste avond van Zijn leven, tijdens het Laatste Avondmaal, roept Jezus op om een speciale band met Hem te houden. Hij zei tegen zijn apostelen “blijft in Mij”. Oftewel blijf verbonden met Mij. Laat Mij toe in je leven en in alle momenten van je leven. Blijf mijn vriend.
En hier komen de twee fundamenten van de noodzaak van ons gebed. We hebben gezegd dat bidden vitaal is omdat we lichaam en ziel hebben, die elk hun behoeftes hebben; we hebben gezegd, dat God ons zoekt, en ons oproept om te bidden; we hebben gezegd dat God ons doel is, en we onze levenskompas in de juiste richting moeten houden; en we hebben gezegd dat het gebed noodzakelijk is om te leven met Christus.
Beste jongeren, maar dit alles heeft een groot fundament dat zich verdeelt in twee lagen. En ten eerste, dat wij door Christus geroepen zijn om zijn vrienden te zijn. Hij noemt ons vrienden.
Vrienden
Het thema van vriendschap is nauw verbonden met het gebed. Daarom is het is goed om te nog eens na te denken over wat ware vriendschap inhoudt. Eeuwen geleden, in het oude Griekenland, schreef de bekende filosoof Aristoteles al over vriendschap. En hij beschreef dat er drie soorten vriendschappen zijn. De eerste vriendschap is gebaseerd op nut. Als bijvoorbeeld mensen bevriend zijn omdat ze elkaar steunen tijdens werk of school. De tweede type van vriendschap is gebaseerd op plezier en genot: deze persoon die maakt me blij. En het derde type is gebaseerd op deugd en wederzijdse welwillendheid.
Ja en als je gaat denken wat is nu de ware vriendschap van die drie… die eerste twee zijn eigenlijk omdat ik er iets uithaal. Ik heb er profijt van. Niet altijd uit egoïsme. Maar die derde, ja, die is gebaseerd om iets diepers en op ware liefde.
Stel je voor we passen deze drie toe bij Jezus. Vriendschap met Christus uit nut: ik bid omdat ik nood heb (een examen, of mijn rijexamen), maar daarna… of het tweede, vriendschap met Christus uit plezier: ik bid als ik me goed voel. Alleen die derde is die echte band. Mijn vriendschap met Christus gebaseerd op liefde en wederzijdse welwillendheid.
Wetend dat die vriendschap, die liefde, bij Hem begonnen is. Ja, Hij deed de eerste stap. Hij heeft de eerste stap gezet. Hij heeft mij het eerst liefgehad. Hij is het eerste die het gebed in mijn leven zoekt. Hoe beantwoorden wij Zijn vriendschap? Ik denk dat jullie het allemaal vervelend vinden dat als je met vrienden bent, en je vrienden met andere dingen bezig zijn. Je gaat lekker een dagje samen weg. Maar die ander zit bijna de hele tijd op zijn telefoon. Hallo? Ik wil samen tijd met jou doorbrengen. Ik denk dat Jezus vaak staat te zwaaien ‘hallo’. Ik ben er voor je. Ben jij er ook voor Mij? Bidden is als ademen hebben we gezegd. Het is in ademen van de liefde van onze Verlosser en beste vriend.
Daarom is het ook zo mooi om naar de aanbidding te gaan en te zeggen: Jezus, bedankt dat U hier bent. Voordat je zegt “kijk, hier ben ik”. Want Jezus in de Eucharistie is altijd daar voor ons. Hij wacht op ons. Hij zit daaruit te kijken naar onze komst. Nou, Jezus wil met ieder van ons deze derde type van vriendschap. Ja, je mag naar jezelf wijzen en denken “de Heer, heeft mij lief”. Het is waar dat God van ieder een houdt. Maar dat is geen algemene liefde. Hij houdt heel concreet van mij. En omdat ik weet dat ik geliefd ben door Hem, weet ik ook dat de anderen om mij heen door Hem geliefd zijn.
Kinderen
De tweede belangrijke waarheid die onze beste vriend Jezus bekend is komen maken is dat God onze Vader is. In het Hebreeuws gebruikte Hij het woord “Abba”. Abba betekent pappie.
Abba, zo heeft Jezus ons geleerd om naar God de Vader te kijken. Vaak denken mensen aan God als de man met de lange baard; of als Degene die alles in de gaten houdt. Maar vergeten de werkelijkheid en dat Hij onze Vader is. En als Hij onze Vader is, houdt Hij van ons als Zijn kinderen en wilt Hij dat wij bidden. Dat we tot Hem praten en dat we naar Hem luisteren.
Nou, ik heb veel geleerd over het gebed van mijn vader. Hij zegt het me vaker, hij geeft me goede voorbeelden. Hij herinnert me aan momenten dat ik boos was, omdat de dingen niet liepen zoals ik wilde en dat ik het aan God had moeten toevertrouwen. Maar niet alleen dat, maar ook de manier van doen. Als ik hem elke dag zou bellen, zou hij alleen maar blij zijn. Hij vindt het leuk als ik hem foto’s stuur met waar ik mee bezig ben. Hij vindt het leuk om naar verhalen te luisteren. En ook vindt hij het leuk en fijn om ook iets te delen. Niet dan ik alleen het woord doe, maar dat ook hij iets kan vertellen, of herinneren of een goed advies geven.
Onze relatie met God, onze Vader, lijkt er heel veel op. Hij vindt het fijn als we bidden. Hij luistert naar ons. En dat doet Hij altijd! Hij wil ons ook dingen vertellen. Daarom is het belangrijk dat we ook momenten van stilte hebben en niet alleen maar het woord willen hebben.
En zo zorgen de fundamenten van ons bevriend zijn met Christus en het kind zijn voor wonderlijke effecten in ons leven. We krijgen licht, moed, hoop, genade tegen onze bekoringen, kracht om de moeilijkheden van het leven te doorstaan. Het gebed is genezend. Het is de ware zuurstof voor onze ziel.
Verhaal Eve Lavalliere (1866-1929)
“Het goud stroomde door mijn handen,” bekende Eve. “Ik had alles wat de wereld te bieden had, alles wat ik kon verlangen. Toch beschouwde ik mezelf als de ongelukkigste van alle zielen.”
Ik heb alles voor God achtergelaten. Hij is alleen genoeg voor mij. U die mij geschapen hebt, ontferm U over mij.
​
Meer over haar leven: zie onderaan
Conclusie
Beste jongeren, dit verhaal laat nogmaals zien hoe het gebed ons leven verandert. Hoe de Heer Jezus ons hart vult met Zijn liefde door het gebed. Laat dus geen dag passeren zonder dat je gebeden hebt.
Bidden is ademen
Als je met Christus wil leven
Laat je gebedsleven dan niet zweven.
Leef vanuit oprecht geloof en een goed hart
Zo doe je Gods Vaderlijk hart geen smart
Loof, vraag vergeving en genade en dankt
Zo brengt de Heer je naar het hemels Vaderland.
Daar zul je als Zijn heilige stralen
Maar daar zul je eerst adem voor moeten halen
En alles dat je nodig hebt onderweg
Krijg je van Hem
Want Hij kijkt naar je en zegt
Jij bent mijn geliefde kind, in wie Ik mijn welbehagen heb gelegd.
​
Pater Esko Kissboat, IVE
Ede, 2 november 2024
Totus Tuus Maria!
​
[1] Vgl. Paus Franciscus, https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2024/01/23/0075/00141.html, “Non si tratta di un Anno con particolari iniziative; piuttosto, di un momento privilegiato in cui riscoprire il valore della preghiera, l’esigenza della preghiera quotidiana nella vita cristiana; come pregare, e soprattutto come educare a pregare oggi, nell’epoca della cultura digitale, in modo che la preghiera possa essere efficace e feconda. Non possiamo nascondere che questi anni manifestano una profonda esigenza di spiritualità. Tanto si fa forte il grido della tecnica che sembra corrispondere a tutti i nostri desideri tanto diventa più profonda la richiesta di una vera spiritualità che riporti ogni persona a incontrare sé stessa nella verità della propria esistenza e quindi nel coerente rapporto con Dio”.
[2] Life of Christ, seven words.
[3] Catechismus van de Katholieke Kerk, 2560
[4] Mt 22, 37.39
[5] Jacques Philippe, Leren bidden om te leren beminnen, blz. 39.
​
Leven Ève Lavallière:
https://www.ncregister.com/blog/a-modern-magdalen-eve-lavalliere
https://www.ecatholic2000.com/cts/untitled-09.shtml
https://www.catholicireland.net/eve-lavalliere/
https://www.michaeljournal.org/articles/roman-catholic-church/item/eve-lavalliere